De Donau

De bovenloop van de Donau bij Kelheim

Ik heb al geblogd over de Aoos, Elbe, Eufraat, Rijn en Tigris, dus laten we het nu eens hebben over de Donau. De Romeinen noemden de hele stroom Danubius, de Grieken gebruikten die naam alleen voor het westelijke deel. De benedenloop kenden ze als Ister. De mooie blauwe rivier ontspringt in het Zwarte Woud en mondt uit in de Zwarte Zee. Met een lengte van ongeveer 2860 kilometer is de rivier ongeveer even lang las de Eufraat. In Europa is alleen de Wolga langer. De antieke auteurs meenden dat, afgezien van de halflegendarische rivieren van India, alleen de Nijl groter was dan de Donau.

Onder de vele zijrivieren van de Donau – Plinius de Oudere kende er niet minder dan zestig – zijn de Iller, de Lech, de Altmühl, de Naab, de Regen, de Isar, de Ilz, de Inn, de Traun, de Enns, de Morava, de Leitha, de Rába, de Váh, de Drava, de Tisza, de Sava, de Olt, de Siret en de Prut. Dat is nogal wat, maar de rivier is dus lang en stroomt door Duitsland, Oostenrijk, Slowakije, Hongarije, Kroatië, Servië, Roemenië, Bulgarije en schampt zelfs even aan Moldavië en Oekraïne.

Lees verder “De Donau”

Geliefd boek: The Hare with Amber Eyes

Met Edmund de Waals The Hare with Amber Eyes. A hidden inheritance (2010) heb ik een speciale band. Het boek gaat over de adellijke, Joodse familie Ephrussi uit Wenen. De Ehrussis kwamen oorspronkelijk als graanhandelaren vanuit Odessa naar Wenen. Als in 1862 de Donau een grote overstroming veroorzaakt, leent de familie grote bedragen aan de staat om de kades te herstellen. Het was in het Habsburgse Rijk niet ongewoon om zo’n familie met een adellijke titel te belonen, ook bij Joodse families. De Ephrussis uit Odessa splitsten zich op in een Weense (bankiers) en een Parijse tak (graanhandelaren). Sinds ik het boek kocht heb ik het regelmatig geraadpleegd voor informatie over Joodse adel. Maar natuurlijk ook wegens de indrukwekkende geschiedenis.

De Waal beschrijft zijn speurtocht naar zijn familie aan de hand van een verzameling van 264 netsuke, waaronder een haas met ogen van barnsteen. Toen Japanse mannen nog een kimono droegen werd een netsuke aan de gordel geknoopt om daaraan ‘spullen’ op te hangen. Het zijn kunstzinnige en praktische voorwerpen. Vrouwen stopten kleine spullen in de mouwen van hun kimono.

Lees verder “Geliefd boek: The Hare with Amber Eyes”

Het Tiende Legioen Gemina

Hoofd van een legionair met op de helm X G(emina) (Römermuseum, Wenen)

Ik moet nog eens bloggen over de Romeinse officier Velius Rufus, die in het laatste derde van de eerste eeuw een gelauwerde carrière had die hem van de rang van centurio via drie continenten bracht tot in de hoogste bestuursklasse. Die loopbaan is uitzonderlijk omdat ze zo uitgebreid is gedocumenteerd. Van de overgrote meerderheid van de soldatenlevens is veel minder bekend.

Maar toch: ook al zijn hun grafstenen minder informatief, het zijn er wel heel erg veel. Elk jaar tekenden ruim 10.000 Romeinse burgers bij om te gaan dienen in een van de grensprovincies. Voor een garnizoensstad als Nijmegen, waar het Tiende Legioen Gemina was gelegerd, betekende dit dat er elk jaar ruim 350 rekruten van elders bij kwamen.

Lees verder “Het Tiende Legioen Gemina”

Generaal

Griekse legerleider (Kunsthistorisches Museum, Wenen)

Het bovenstaande beeld fotografeerde ik in het Kunsthistorisches Museum in Wenen, een van de mooiste musea die ik ken. Het dateert uit de Romeinse tijd maar stelt een generaal voor uit de tweede helft van de vierde eeuw`v.Chr. In “heroïsche naaktheid”, zoals kunsthistorici het noemen: niet dat deze generaal werkelijk ongekleed naar het front ging – alleen de helden in actiefilms worden onkwetsbaar door hun overhemd uit te trekken – maar de bronsgieter benadrukte graag ’s mans moed.

Helemaal naakt is hij overigens niet. Hij draagt een helm, maar heeft die op zijn achterhoofd geplaatst. In zijn linkerhand (voor ons rechts) heeft hij een schild, een speer of allebei vastgehouden, terwijl hij met zijn vrije hand de mannen gebaarde mee te gaan, ten strijde.

Lees verder “Generaal”

Vakantiekiekjes

Zoals de lezer van deze kleine blog inmiddels weet, reis ik momenteel langs de Donau. Inmiddels ben ik, op een paar uur na, een week onderweg en staan we op het punt te vertrekken naar Hongarije en Servië. Vandaag was ik in Wenen, waar de vernieuwde oudheidkundige afdeling van het Kunsthistorisches Museum me compleet murw heeft geslagen.

Ik zou graag de foto’s online willen plaatsen, maar soms heb ik die niet kunnen maken (zoals op de mooie exposities in Stuttgart en Schallabach). En bovendien: het zijn er inmiddels al wel heel veel. Ik heb er echter wel wat op mijn Facebookpagina geplaatst. Het is niet ideaal, maar het is ook zo zonde om het niet te delen. Hier zijn dus wat foto’s uit

Lees verder “Vakantiekiekjes”