Mitanni

Hurritische brief, gevonden in Tell Brak (Syrië; Museum van Deir ez-Zor)

In mijn reeks over het handboek van De Blois en Van der Spek, Een kennismaking met de oude wereld, laten we de Midden-Bronstijd achter ons en gaan we naar Mitanni. Als ooit het cliché “vergeten koninkrijk” van stal mocht worden gehaald, dan wel bij dit rijk. Het is in feite weinig meer dan een naam, een handvol archeologische resten en wat linguïstische hypothesen. Maar goed. We kunnen altijd de verschillende soorten informatie combineren en wanneer die elkaar bevestigen, kunnen we er misschien op vertrouwen niet ver van de historische waarheid te zijn.

Eerst maar dit: het is zo goed als zeker dat het centrum van Mittanni ergens aan de bovenloop van de rivier de Khabur lag, dus in het land tussen de Eufraat en de Tigris. De hoofdstad Waššukanni en de belangrijke steden Kahat en Taide zijn nog niet geïdentificeerd, maar het is redelijk zeker dat ze ergens in het zuidoosten van Turkije of het oosten van het huidige Syrië moeten liggen.

Lees verder “Mitanni”

Albasten amfoor

Albasten amfoor (Nationaal Museum, Beiroet)
Albasten amfoor (Nationaal Museum, Beiroet)

Kamed el-Loz ligt in Libanon, even ten zuiden van de weg van Beiroet naar Damascus, iets onder het midden van de Bekaa-vallei. Ik ben er zo’n anderhalf jaar geleden geweest: een dorpje waarvan er dertien in een dozijn gaan, met een schooltje voor Syrische vluchtelingenkinderen waarover ik al eens schreef. Even verderop: de ruïne van wat in de Late Bronstijd een aanzienlijke stad moet zijn geweest, Kumidi. Toetmoses III, Amenhotep II, Horemheb, Ramses II: ze moeten er allemaal langs zijn gekomen.

Bij opgravingen zijn prachtige vondsten gedaan, zoals de amfoor hierboven, gemaakt van albast en nu te zien in het Nationaal Museum in Beiroet. Ik vind de kruik gewoon mooi, wat natuurlijk ook komt doordat hij puntgaaf bewaard is gebleven.

[Dit was de 141e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]

2x Megiddo

Toetmozes III (Kunsthistorisches Museum, Wenen)
Toetmoses III (Kunsthistorisches Museum, Wenen)

Het is een van de beroemdste verhalen uit de oude wereld. In 1457 v.Chr. – of 1448 of 1447, als de laatste berichten kloppen – besloot de pas aangetreden Egyptische koning Toetmoses III tot een veldtocht naar Kanaän, waar hij Megiddo wilde veroveren. Dat was een strategisch gelegen stad waarvandaan verschillende wegen leidden naar het noorden en oosten.

Er liepen ook verschillende wegen naartoe: er waren drie manieren om over het Karmelgebergte te trekken en Megiddo te benaderen. De gewone route was vanaf een punt voorbij het huidige Tel Aviv oostwaarts en dan, als men eenmaal over de bergen was, linksaf naar het noordwesten. Het alternatief voerde parallel langs de kust en passeerde de bergen bij Yokneam, waar het leger dan een scherpe bocht naar rechts zou moeten maken om naar het zuidoosten te gaan, richting Megiddo.

Lees verder “2x Megiddo”